عفونت قارچی واژن یکی از مشکلات شایع میان زنان است که عامل اصلی این بیماری قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس هست و به همین دلیل در پزشکی با نام کاندیدیازیس واژن (Vaginal candidiasis) شناخته می‌شود.
بر اساس آمار، از هر چهار زن، سه نفر دست‌کم یک بار در طول زندگی خود دچار این عفونت قارچی می‌شوند. هرچند این بیماری جزو عفونت‌های مقاربتی به شمار نمی‌رود، اما شروع فعالیت‌های جنسی می‌تواند احتمال بروز آن را به دلیل تغییر در تعادل فلور طبیعی واژن افزایش دهد.
خوشبختانه درمان این عفونت قارچی در بیشتر موارد ساده است و داروهای خوراکی و موضعی ضد قارچ تأثیر بالایی در کنترل آن دارند. بااین‌حال، اگر عفونت‌های قارچی از حالت خفیف و حاد به شکلی مزمن تبدیل شوند (در یک سال چهار بار یا بیشتر عود کند)، نیاز به دوره‌های درمانی طولانی‌تر و استفاده از برنامه دارویی نگهدارنده خواهد بود. همچنین ابتلا به این نوع عفونت قارچی نشانه‌ای از به‌هم‌خوردن تعادل طبیعی باکتری‌ها و مخمرهای واژن است و می‌تواند زمینه‌ساز عفونت‌های قارچی یا باکتریایی دیگر نیز شود.
علائم عفونت های قارچی واژن چیست؟
علائم عفونت های قارچی واژن بسته به شدت بیماری متفاوت هستند و معمولاً شامل خارش و تحریک در واژن، سوزش هنگام ادرار یا رابطه جنسی، قرمزی و تورم اطراف دهانه واژن، درد در ناحیه تناسلی، بروز بثورات پوستی و ترشحات سفیدرنگ و غلیظ با بافتی شبیه پنیر می‌شوند. در برخی موارد ترشحات آبکی نیز دیده می‌شود.
اگر این عفونت مکرراً بازگردد یا علائم آن شدیدتر از حالت معمول باشد، احتمال ابتلا به عفونت مزمن یا عودکننده قارچی واژن وجود دارد. در چنین شرایطی فرد ممکن است با قرمزی گسترده، خارش شدید، ترک یا زخم در دهانه واژن و مقاومت بیشتر به درمان مواجه شود. عواملی مانند تغییرات هورمونی دوران بارداری، دیابت کنترل‌نشده، ضعف سیستم ایمنی ناشی از بیماری‌ها یا مصرف داروهای خاص، می‌توانند زمینه‌ساز چنین وضعیتی شوند. علاوه بر این، تأخیر در درمان به‌موقع عفونت حاد نیز می‌تواند روند بیماری را پیچیده‌تر کرده و خطر مزمن شدن آن را افزایش دهد.
علل ابتلا به عفونت های قارچی واژن و گروه‌های در معرض خطر
از جمله عواملی که می‌توانند علل ابتلا به عفونت قارچی واژن باشند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها که باکتری‌های مفید لاکتوباسیلوس را کاهش می‌دهند.
- بارداری که تغییرات هورمونی می‌تواند محیط واژن را مستعد عفونت کند.
- داروهای ضد بارداری خوراکی یا هورمون‌درمانی که سطح استروژن را افزایش می‌دهند.
- دیابت کنترل‌نشده که سطح قند بالا رشد قارچ را تسهیل می‌کند.
- ضعف سیستم ایمنی بدن به هر دلیل، از جمله بیماری‌ها یا مصرف داروهای خاص.
- عادات غذایی نامناسب مانند مصرف زیاد شیرینی‌جات و کمبود میوه و سبزیجات.
- عدم تعادل هورمونی نزدیک به چرخه قاعدگی که محیط واژن را تغییر می‌دهد.
- استرس بیش از حد روزانه که سیستم ایمنی را تحت فشار قرار می‌دهد.
- کمبود خواب که توان دفاعی بدن را کاهش می‌دهد.
انواع راه‌های درمان عفونت قارچی واژن
روش درمان عفونت های قارچی واژن بستگی به نوع و شدت علائم شما دارد. برای عفونت‌های ساده و حاد، معمولاً پزشک یک دوره درمانی سه تا هفت روزه شامل استفاده از کرم، پماد، قرص یا شیاف‌های ضد قارچ مانند کلوتریمازول، بوتوکونازول، میکونازول، ترکونازول یا فلوکونازول تجویز می‌کند. گاهی برای پیشگیری از بازگشت عفونت، ممکن است مصرف هفته‌ای یک کپسول فلوکونازول به مدت چهار هفته توصیه شود.
این داروها اغلب به صورت بدون نسخه نیز در دسترس هستند. درصورتی‌که علائم طی دو ماه دوباره عود کنند، مراجعه مجدد به پزشک ضروری است. در دوران بارداری، مصرف داروهای خوراکی معمولاً توصیه نمی‌شود. اگر علائم شدید باشند یا عفونت قارچی مکرر رخ دهد، درمان‌های بلندمدت ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- استفاده از داروهای ضد قارچی موضعی روزانه حداکثر به مدت دو هفته و سپس مصرف یک بار در هفته داروی خوراکی به مدت شش ماه.
- دو دوز منفرد داروهای خوراکی مانند فلوکونازول که به فاصله سه روز تا یک هفته مصرف می‌شوند.
- مصرف کپسول اسید بوریک به صورت واژینال برای نوع خاصی از قارچ کاندیدا که در برابر داروهای معمول مقاوم است (مصرف خوراکی آن می‌تواند خطرناک باشد).
در موارد عفونت مکرر یا مقاوم، طول دوره درمان می‌تواند تا شش ماه نیز ادامه یابد. همچنین ابتلای مکرر به عفونت قارچی واژن می‌تواند احتمال انتقال به شریک جنسی را افزایش دهد. بنابراین بهتر است در زمان عفونت از رابطه جنسی خودداری کرده یا از کاندوم استفاده کنید.
درمان خانگی عفونت واژن
درمان خانگی عفونت واژن می‌تواند با روش‌های ساده و در دسترس، به کاهش علائم و بهبود وضعیت کمک کند. یکی از روش‌های رایج و مؤثر، استفاده از سرکه سیب است. سرکه سیب خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد و می‌تواند در بهبود عفونت های قارچی واژن نقش موثری داشته باشد. همچنین مصرف ماست پروبیوتیک به دلیل وجود باکتری‌های مفید، به بازسازی فلور طبیعی واژن کمک می‌کند و از عود مجدد عفونت جلوگیری می‌نماید. البته بهتر است تمامی روش‌های درمان خانگی را با مشورت متخصص زنان انجام دهید تا مطمئن باشید اثرگذاری و ایمنی آنها مناسب است.
درمان خانگی عفونت واژن با جوش شیرین
جوش شیرین یکی دیگر از روش‌های سنتی و رایج درمان خانگی عفونت واژن است. این ماده به دلیل خواص ضدعفونی‌کننده و توانایی تنظیم pH واژن، می‌تواند بسیاری از علائم عفونت ناحیه تناسلی را کاهش دهد. برای استفاده، یک تا دو قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب ولرم حل کرده و ناحیه تناسلی را با آن شستشو دهید. برخی افراد نیز از محلول جوش شیرین به شکل خوراکی یا کپسول استفاده می‌کنند که به تنظیم pH و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
درمان عفونت های قارچی واژن با سیر و عسل
سیر و عسل دو ماده طبیعی با خواص شگفت‌انگیز برای تسکین علائم عفونت واژینال هستند. سیر به دلیل ویژگی‌های ضد‌میکروبی و ضد‌التهابی و عسل به‌خاطر خاصیت ضدباکتریایی، ضدقارچی و التیام‌بخشی، می‌توانند خارش، سوزش و التهاب ناشی از عفونت را کاهش دهند. برای استفاده، سیر رنده شده و عسل را با کمی آب ترکیب کرده و چند دقیقه داخل آن بنشینید تا علائم بهبود یابند.
درمان عفونت واژن با سرکه سفید
سرکه سفید نیز گزینه‌ای مؤثر برای کاهش علائم عفونت واژن است. با ترکیب سرکه سفید با آب ولرم و نشستن در این محلول به مدت ۲۰ دقیقه، می‌توان خارش واژن و التهاب را تسکین داد. برای اثرگذاری بهتر، این روش را روزانه تا بهبود کامل تکرار کنید. خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی سرکه، عامل کاهش علائم عفونت های قارچی واژن است.
- ۰۴/۰۸/۱۲