اختلال دوقطبی که قبلاً افسردگی شیدایی نامیده میشد ، یک بیماری روانی است که خلق و خوی شدید بالا و پایین و تغییرات در خواب ، انرژی، تفکر و رفتار را به همراه دارد.
افرادی که اختلال دوقطبی دارند ، میتوانند دورههایی داشته باشند که در آنها بیش از حد احساس شادی و انرژی میکنند و دورههای دیگری احساس ناامیدی و کسالت. بین این دورهها، خلق و خوی آنها معمولاً پایدار است. میتوانید اوج و فرودها را به عنوان دو "قطب" خلق و خو در نظر بگیرید، به همین دلیل است که به آن اختلال "دوقطبی" میگویند.
کلمه "شیدایی" زمانی را توصیف میکند که فرد مبتلا به اختلال دوقطبی سطح بالایی از فعالیت، انرژی، خلق و خو یا رفتار را نشان میدهد. این احساسات همچنین میتواند شامل تحریکپذیری و تصمیمگیریهای تکانشی یا بیملاحظه باشد. حدود نیمی از افراد در طول دوره شیدایی ممکن است دچار هذیان (باور به چیزهایی که واقعیت ندارند و نمیتوان از آنها دست کشید) یا توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند) نیز شوند.
« هیپومانیا» علائم خفیفتری از شیدایی را توصیف میکند که در آن فرد دچار هذیان یا توهم نمیشود و علائم شدید او در زندگی روزمرهاش اختلال ایجاد نمیکند.
کلمه "افسردگی" زمانهایی را توصیف میکند که فرد احساس افسردگی میکند. این علائم همان علائمی هستند که در اختلال افسردگی اساسی یا افسردگی بالینی توصیف میشوند ، وضعیتی که در آن فرد هرگز دورههای مانیک یا هیپومانیک را تجربه نمیکند.
بیشتر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی زمان بیشتری را با علائم افسردگی نسبت به علائم مانیک یا هیپومانیک میگذرانند.
انواع اختلال دوقطبی
چند نوع اختلال دوقطبی وجود دارد، از جمله:
دوقطبی نوع اول
در این نوع، دورههای «شادمانی» حداقل یک هفته طول میکشد یا آنقدر شدید است که به مراقبت پزشکی نیاز دارید. همچنین معمولاً دورههای «افسردگی» شدید حداقل دو هفته وجود دارد.
دوقطبی نوع دو
اختلال دوقطبی نوع دو به این معنی است که شما یک دوره افسردگی اساسی و حداقل یک دوره هیپومانیا را تجربه کردهاید، اما هرگز شیدایی نداشتهاید.
اختلال سیکلوتایمی
این نوع شامل دورههای رفتار شیدایی و افسردگی است که حداقل ۲ سال در بزرگسالان یا ۱ سال در کودکان و نوجوانان طول میکشد. علائم به شدت اختلال دوقطبی نوع یک یا اختلال دوقطبی نوع دو نیستند.
اختلال دوقطبی نامشخص یا سایر اختلالات دوقطبی مشخص شده
این نوع که قبلاً اختلال دوقطبی نامیده میشد، اکنون شرایطی را توصیف میکند که در آن فرد تنها تعداد کمی از علائم خلقی و انرژی را که یک دوره مانیک یا هیپومانیک را تعریف میکنند، دارد، یا علائم ممکن است به اندازه کافی طولانی نباشند که بتوان آنها را دورههای واضح در نظر گرفت.
دوچرخهسواری سریع
این نوعی اختلال دوقطبی نیست، بلکه اصطلاحی است که پزشکان برای توصیف سیر بیماری در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک یا دو استفاده میکنند. این اصطلاح زمانی به کار میرود که دورههای خلقی چهار بار یا بیشتر در طول یک دوره ۱ ساله رخ دهد. زنان بیشتر از مردان احتمال دارد که این نوع سیر بیماری را داشته باشند و میتواند در هر زمانی در سیر اختلال دوقطبی ظاهر و ناپدید شود. چرخه سریع تا حد زیادی توسط افسردگی هدایت میشود و خطر افکار یا رفتارهای خودکشی را افزایش میدهد.
در هر نوع اختلال دوقطبی، سوءمصرف مواد مخدر و الکل میتواند منجر به دورههای بیشتری شود. ابتلا به اختلال دوقطبی و اختلال مصرف الکل، که به عنوان تشخیص دوگانه شناخته میشود، نیاز به کمک متخصصی دارد که بتواند هر دو مشکل را برطرف کند.
علائم اختلال دوقطبی
در اختلال دوقطبی، دورههای شدید خلق بالا و پایین از یک الگوی مشخص پیروی نمیکنند. ممکن است فرد چندین بار حالت خلقی یکسانی (افسردگی یا شیدایی) را تجربه کند و سپس به حالت مخالف تغییر کند. این دورهها میتوانند در طول هفتهها، ماهها و گاهی حتی سالها اتفاق بیفتند.
اینکه چقدر جدی میشود از فردی به فرد دیگر متفاوت است و همچنین میتواند با گذشت زمان تغییر کند و شدت آن کم یا زیاد شود.
علائم مانیا:
شادی، امید و شور و شوق
تغییر ناگهانی از شاد بودن به تحریک پذیری، عصبانیت و خصومت
بیقراری
تکلم سریع و تمرکز ضعیف
افزایش انرژی و نیاز کمتر به خواب
میل جنسی غیرمعمول بالا
داشتن برنامههای بزرگ و غیرواقعی
نشان دادن قضاوت ضعیف
احتمال بیشتری برای مصرف مواد مخدر و الکل
تکانشیتر شدن
نیاز کمتر به خواب
اشتهای کمتر
حس اعتماد به نفس و رفاه بیشتر
به راحتی حواس پرت شدن
احساس شکست ناپذیری
-
احساس میکنید میتوانید کارهایی فراتر از تواناییهای معمول خود انجام دهید
احساس تمرکز بیش از حد و عزم راسخ برای اتمام وظایف یا پروژهها
در طول دورههای افسردگی، فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است موارد زیر را داشته باشد:
از دست دادن انرژی
احساس ناامیدی یا بیارزشی
لذت کمتر از چیزهایی که قبلاً دوست داشتند
مشکل در تمرکز
فراموشی
آهسته صحبت کردن
میل جنسی کمتر
ناتوانی در احساس لذت
گریه غیرقابل کنترل
مشکل در تصمیمگیری
تحریک پذیری
نیاز به خواب بیشتر
بیخوابی
تغییرات اشتها که باعث کاهش یا افزایش وزن شما میشود
افکار مرگ یا خودکشی
اقدام به خودکشی
عزت نفس یا اعتماد به نفس پایین
احساس گناه
علائم دوقطبی در کودکان
کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی بسیاری از علائم بالا و پایین مشابه بزرگسالان را دارند. این علائم شامل شادی شدید، افکار آشفته و رفتار بیملاحظه در طول دوره شیدایی و غم، عصبانیت و انرژی کم در طول دوره افسردگی است. همچنین ممکن است ببینید که فرزندتان احمقانهتر از حد معمول رفتار میکند یا از درد جسمی مانند دل درد یا سردرد شکایت میکند.
علائم و نشانههای اختلال دوقطبی ممکن است مشابه سایر اختلالات رایج در جوانان، مانند ADHD، مشکلات رفتاری، افسردگی و اختلالات اضطرابی باشد.
علل اختلال دوقطبی
هیچ علت واحدی برای اختلال دوقطبی وجود ندارد. محققان در حال مطالعه این هستند که چگونه چند عامل ممکن است در برخی افراد منجر به آن شود.
تجربیات دشوار در دوران کودکی، مانند سوءاستفاده یا از دست دادن یکی از عزیزان، میتواند احتمال ابتلا به اختلال دوقطبی را در شما افزایش دهد. رویدادهای استرسزا نیز میتوانند علائم را بدتر کنند. اگر کسی در خانواده شما اختلال دوقطبی دارد، احتمال ابتلای شما نیز بیشتر است، اما این فقط به ژنتیک مربوط نمیشود - محیط شما نیز مهم است. برخی داروها، الکل و مواد مخدر میتوانند باعث بروز یا بدتر شدن علائم دوقطبی شوند، بنابراین مهم است که در مورد هرگونه نگرانی با پزشک خود صحبت کنید.
عوامل خطر اختلال دوقطبی
وقتی کسی به اختلال دوقطبی مبتلا میشود، معمولاً از اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع میشود. به ندرت، میتواند زودتر در دوران کودکی اتفاق بیفتد. اختلال دوقطبی میتواند در خانوادهها ارثی باشد.
احتمال ابتلای زنان و مردان به این اختلال یکسان است. زنان تا حدودی بیشتر از مردان دچار چرخه سریع میشوند، که به معنای داشتن چهار یا تعداد بیشتری دوره خلقی متمایز در طول یک سال است. زنان همچنین نسبت به مردان، زمان بیشتری را در حالت افسردگی سپری میکنند.
اختلال دوقطبی معمولاً در زنان در مراحل بعدی زندگی بروز میکند و احتمال ابتلا به اختلال دوقطبی نوع دو و تأثیرپذیری از تغییرات خلقی فصلی در آنها بیشتر است.
ترکیبی از مشکلات پزشکی و روانی نیز در زنان شایعتر است. این مشکلات پزشکی میتواند شامل بیماری تیروئید، میگرن و اختلالات اضطرابی باشد.
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری در هنگام شیدایی یا افسردگی به سوءمصرف الکل یا سایر مواد مخدر روی میآورند. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بیشتر احتمال دارد که افسردگی فصلی، اختلالات اضطرابی همزمان، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال وسواس فکری-عملی داشته باشند.
- ۰۴/۰۲/۳۱