بی‌اختیاری ادرار یا نشت غیرارادی ادرار، یک علامت شایع است که ۵۰٪ از زنان بالغ را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شیوع این مشکل با افزایش سن افزایش می‌یابد، به طوری که تا ۷۵٪ از زنان بالای ۶۵ سال نشت ادرار را گزارش می‌کنند. سلامت جسمی، اجتماعی و روانی یک زن تحت تأثیر منفی قرار می‌گیرد. کیفیت زندگی در خانه و محل کار ممکن است بدتر شود.
علیرغم اینکه بی‌اختیاری ادرار یک مشکل رایج است، تنها ۲۵ تا ۶۱ درصد از زنانی که به صورت هفتگی دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شوند، این مشکل را با تیم مراقبت‌های بهداشتی خود در میان می‌گذارند. برخی از زنان ممکن است صحبت در مورد علائم را بسیار خجالت‌آور بدانند، در حالی که برخی دیگر ممکن است فکر کنند که بی‌اختیاری ادرار پس از زایمان یا با افزایش سن برایشان طبیعی است.
بی‌اختیاری ادرار یک مسئله واحد نیست؛ بلکه ناشی از عوامل متعددی است. عوامل بسیاری اغلب با هم وجود دارند و شدت علائم و پیچیدگی درمان را افزایش می‌دهند.
دو نوع شایع بی‌اختیاری ادرار، بی‌اختیاری استرسی و بی‌اختیاری فوریتی است. ترکیبی از هر دو نیز می‌تواند رخ دهد و بی‌اختیاری مختلط نامیده می‌شود.
بی‌اختیاری استرسی
بی‌اختیاری استرسی، نشت غیرارادی ادرار در رابطه با فعالیت‌های بدنی مانند سرفه، خنده، عطسه، پریدن یا حتی راه رفتن است.
اصطلاح «استرس» برای تعریف این نوع بی‌اختیاری استفاده می‌شود، زیرا فشاری که بر مثانه و گردن مثانه در اثر افزایش فشار شکمی وارد می‌شود، منجر به از کار افتادن مکانیسم‌های ضعیف‌شده‌ی کنترل ادرار و نشت ادرار می‌شود.
زنانی که به این نوع بی‌اختیاری ادرار مبتلا هستند، تمایل دارند ورزش‌ها یا فعالیت‌های تفریحی مورد علاقه خود را متوقف کنند و سعی کنند با سبک زندگی کم‌تحرک‌تری سازگار شوند.
گزینه‌های درمانی برای بی‌اختیاری استرسی
اغلب، زنانی که مشکل بی‌اختیاری ادرار ناشی از استرس دارند به فیزیوتراپیست‌های کف لگن که در حوزه سلامت زنان تخصص دارند، ارجاع داده می‌شوند. فیزیوتراپیست نحوه انجام تمرینات کگل را برای تقویت عضلات کف لگن و عملکرد مؤثرتر و کارآمدتر آموزش می‌دهد. اگر این تمرینات پس از آزمایش کافی علائم را بهبود نبخشند، گزینه‌های درمانی دیگری در نظر گرفته می‌شود.
همچنین آگاهی و دسترسی به دستگاه‌های تمرین عضلات کف لگن خانگی که برای کمک به افراد در انجام بهتر تمرینات کف لگن طراحی شده‌اند، افزایش یافته است. این دستگاه‌ها معمولاً به شکل یک دستگاه بیوفیدبک مبتنی بر برنامه هستند که به صورت واژینال قرار داده می‌شوند تا قدرت انقباض عضلات کف لگن را اندازه‌گیری کنند. برخی دیگر تحریک الکتریکی عضلات را برای انقباض غیرفعال عضلات فراهم می‌کنند. برخی از دستگاه‌ها به شکل وزنه‌های واژینال با اشکال و اندازه‌های مختلف هستند. داده‌های مربوط به پشتیبانی از این دستگاه‌های تمرین عضلات محدود است، اما برای زنانی که بی‌اختیاری ادرار ناشی از استرس خفیف یا متوسط دارند، امیدوارکننده است.
گزینه‌های درمانی غیرجراحی نیز موجود است. پساری داخل واژنی یکی از محبوب‌ترین و رایج‌ترین گزینه‌ها است. پساری یک وسیله سیلیکونی است که در واژن قرار می‌گیرد و توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی در کلینیک قرار داده می‌شود. انواع مختلف پساری برای مشکلات مختلف کف لگن، مانند بی‌اختیاری ادرار و افتادگی رحم و واژن استفاده می‌شود. شکل‌ها و اندازه‌های پساری برای انجام عملکرد و حفظ راحتی متفاوت است. برآمدگی موجود در پساری‌های حلقه‌ای بی‌اختیاری، مجرای ادرار را فشار می‌دهد تا بر فشار ناشی از فعالیت‌های روزانه غلبه کند. اکثر افراد بلافاصله علائمشان تسکین می‌یابد و پس از برداشتن وسیله، این حالت برگشت‌پذیر است.
گزینه‌های بدون نسخه نیز موجود است. تامپون بی‌اختیاری ادرار که ایمپرسا نیز نامیده می‌شود، به مدت ۱۲ ساعت استفاده می‌شود و قابل استفاده مجدد نیست. دستگاه‌های دیگری که به صورت واژینال قرار می‌گیرند و پشتیبانی مشابهی مانند پساری ارائه می‌دهند، مانند اورستا، در دسترس هستند. این یک دستگاه کوچک و زنگوله‌ای شکل است که در ابتدای هر روز یا قبل از هر فعالیتی که معمولاً منجر به نشت ادرار می‌شود، وارد واژن می‌شود. این دستگاه را می‌توان برای تمام روز یا فقط برای فعالیت‌های خاص استفاده کرد.
این دستگاه‌ها باید در پایان هر روز و قبل از مقاربت برداشته شوند. مطالعات محدود هستند، اما اثربخشی قابل مقایسه‌ای را بدون عوارض جانبی نشان می‌دهند.
گزینه‌های جراحی برای زنانی که با سایر گزینه‌ها تسکین کافی ندارند یا زمانی که این درمان‌ها شکست می‌خورند، در دسترس است. اسلینگ میدیورترال پرکاربردترین روش جراحی است. این روش میزان موفقیت بالایی دارد و می‌تواند تسکین سریعی را برای بیماران با خطر کم عوارض فراهم کند. در روش اسلینگ از یک ماده مشبک مصنوعی استفاده می‌شود که برای جایگزینی حمایت فیبروماسکولار آسیب‌دیده مجرای ادرار قرار می‌گیرد و مکانیسم کنترل ادرار را دوباره برقرار می‌کند.
این روش میزان موفقیت ۸۵ تا ۹۵ درصد دارد و در صورت بروز عوارض مش، کمتر از ۳ درصد گزارش شده است. روش اسلینگ یک جراحی جزئی محسوب می‌شود. بیماران اغلب در همان روز با محدودیت‌های جزئی مرخص می‌شوند. این روش، تنها روشی است که بیشترین بررسی را با میزان بهبودی بالا داشته و آن را به استاندارد طلایی مراقبت تبدیل کرده است.
حجیم کردن مجرای ادرار یک عمل جراحی جزئی است که در آن مواد مصنوعی به دیواره مجرای ادرار در نزدیکی مثانه تزریق می‌شود. این کار به دیواره مجرای ادرار حجم می‌دهد تا به پشتیبانی از مجرای ادرار و کنترل بهتر جریان ادرار کمک کند. اگرچه موفقیت کلی و میزان بهبودی کمتر از عمل‌های اسلینگ است و این تزریق‌ها اغلب نیاز به تکرار دارند، اما کمتر تهاجمی هستند و بهبودی سریع‌تری را ارائه می‌دهند.
بی‌اختیاری فوریتی
اگرچه بی‌اختیاری استرسی ناراحت‌کننده است، اما بی‌اختیاری فوریتی معمولاً باعث ناراحتی بیشتری در زنان می‌شود. این نوع بی‌اختیاری به عنوان نیاز ناگهانی و اجباری به ادرار کردن تعریف می‌شود که نمی‌توان آن را به تأخیر انداخت یا به تعویق انداخت و منجر به نشت ادرار می‌شود. این نوع بی‌اختیاری محدودیت‌های بیشتری را بر سبک زندگی زنان تحمیل می‌کند. زنان تمایل دارند از استراتژی‌های نقشه‌برداری از توالت استفاده کنند و به دلیل ترس از خجالت اجتماعی، بیرون رفتن و فعالیت‌های اجتماعی خود را محدود کنند.
این نوع بی‌اختیاری معمولاً به دلیل ناتوانی مثانه در ذخیره ادرار بدون فشار در ظرفیت طبیعی مثانه ایجاد می‌شود. مثانه تمایل به انقباض و افزایش فشار دارد که منجر به نیاز شدید به تخلیه ادرار می‌شود و اغلب با دفع ادرار همراه است.
عوامل خطر معمولاً با افزایش سن، چاقی، سابقه خانوادگی، علائم یائسگی و بیماری‌هایی مانند دیابت یا ام‌اس و همچنین سیگار کشیدن و میکروبیوم ادراری-تناسلی مرتبط هستند.